Świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2024 r.

Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących od 01.01.2024 r.

Uwaga!
Opiekun dziecka z niepełnosprawnością nie musi rezygnować z zatrudnienia, jeśli chce pobierać świadczenie pielęgnacyjne na zasadach obowiązujących od 01.01.2024r.

Kryteria przyznania

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:

-    matce albo ojcu,

-     innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom

-    opiekunowi faktycznemu dziecka, tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka,

-    rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego - jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielniej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

1.      Aby ustalić prawo do świadczenia pielęgnacyjnego należy złożyć wniosek wraz z wymaganymi dokumentami.

2.      Po złożeniu wniosku prowadzone jest postępowanie administracyjne celem ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. 

·         W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości we wniosku lub braku wymaganych dokumentów, organ wzywa stronę w celu uzupełnienia wniosku.

·         Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.

3.      Po przeprowadzonym postępowaniu administracyjnym, w sprawie złożonego wniosku zostanie wydana decyzja administracyjna orzekająca o przyznaniu bądź odmowie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

4.      W przypadku przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, świadczenie będzie wypłacane w okresach miesięcznych, w terminach określonych w decyzji.

Świadczenie przysługuje w związku z opieką nad osobą z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia 18. roku życia.

Przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego.

Świadczenie pielęgnacyjne wynosi 2 988 zł (kwota wolna od podatku) miesięcznie.

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami.

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ukończenia 18. roku życia osoby, nad którą sprawowana jest opieka.

Sytuacje szczególne

·         Orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony - w tym przypadku prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, jednak nie dłużej niż do ukończenia 18. roku życia osoby, nad którą sprawowana jest opieka.

·         Złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w okresie trzech miesięcy od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności - w tym przypadku świadczenie pielęgnacyjne przysługuje od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Ważne!
Jeżeli osoby, o których mowa w pk 1-3, rodzina zastępcza i osoba prowadząca rodzinny dom dziecka sprawują opiekę nad więcej niż jedną osobą z niepełnosprawnościami w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, świadczenie pielęgnacyjne podwyższa się o 100 % na drugą i każdą kolejną osobę z niepełnosprawnościami, nad którą sprawowana jest opieka.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1.      osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;

2.      osoba wymagająca opieki została umieszczona lub przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich;

3.      osoba wymagająca opieki jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;

4.      na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą  do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;

5.      na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba sprawująca opiekę zachowuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki.

Zgłoszenie do ubezpieczenia

Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, która nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej opłacana jest składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przez okres niezbędny do uzyskania 25 – letniego okresu ubezpieczenia u mężczyzn oraz 20 – letniego okresu ubezpieczenia u kobiet (składkowego i nieskładkowego).

Nie opłaca się składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli podlega ona obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z innego tytułu (np. z tytułu zatrudnienia).

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne może być zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli nie podlega obowiązkowi tego ubezpieczenia z innego tytułu.

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego może zgłosić do tego ubezpieczenia również członków rodziny.

Członek rodziny – oznacza następujące osoby:

·         dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,

·         małżonka,

·         wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.

Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących do 31-12-2023 r.

Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących od 01-01-2024 r.

Świadczenie pielęgnacyjne na dotychczasowych zasadach przysługuje tylko opiekunom, którzy nabyli bądź nabędą prawo do świadczenia do 31 grudnia 2023 r. 
Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym,  w sprawach o świadczenie pielęgnacyjne, do których prawo powstało do dnia 31 grudnia 2023 r., stosuje się przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych obowiązujące do dnia 31 grudnia 2023 r.

Świadczenie pielęgnacyjne wynosi 2988 zł miesięcznie (kwota wolna od podatku).
Kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia.
Przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego.

Od kiedy przysługuje świadczenie

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami.

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony.

W przypadku utraty ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności warunkiem zachowania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności oraz złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.

W tej sytuacji prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Kryteria przyznania

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:

·         matce albo ojcu,

·         opiekunowi faktycznemu dziecka, tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka,• osobie będącej rodziną zastępczą

·         spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

·         innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału, na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Uwaga!

Jeżeli opiekun osoby z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia 18. roku życia chce podjąć zatrudnienie i jednocześnie otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, to powinien ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne na zasadach obowiązujących od 01-01-2024 r.
Jeżeli opiekun osoby z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia 18. roku życia pobiera świadczenie pielęgnacyjne na dotychczasowych zasadach, tj. do 31-12-2023 r. i chce podjąć zatrudnienie jednocześnie pobierając świadczenie, to musi zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na dotychczasowych zasadach i złożyć wniosek o świadczenie na podstawie przepisów obowiązujących od 01-01-2024 r. - szczegóły w procedurze: Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących od 01-01-2024 r..

W przypadku osób, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, innych niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

·         rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

·         nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

·         nie ma opiekuna faktycznego dziecka lub osoby będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

·         nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub

·         w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

·         osoba sprawująca opiekę: 

o    ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym , lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia,

o    ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

·         osoba wymagająca opieki: 

o    pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

o    została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;

o    ma przyznane prawo do świadczenia wspierającego.

·         na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;

·         na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;

·         na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

W przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń:

·         świadczenia rodzicielskiego lub

·         świadczenia pielęgnacyjnego lub

·         specjalnego zasiłku opiekuńczego lub

·         dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego lub

·         zasiłku dla opiekuna

przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną - także w przypadku gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami.

Zgłoszenie do ubezpieczenia

Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne opłacana jest składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przez okres niezbędny do uzyskania 25 – letniego okresu ubezpieczenia u mężczyzn oraz 20 – letniego okresu ubezpieczenia u kobiet (składkowego i nieskładkowego).

Nie opłaca się składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli podlega ona obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z innego tytułu.

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne może być zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli nie podlega obowiązkowi tego ubezpieczenia z innego tytułu.

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego może zgłosić do tego ubezpieczenia również członków rodziny. Członek rodziny – oznacza następujące osoby:

·         dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a

·         jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku, małżonka,

·         wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.